Stelt u zich voor: u bent de enige persoon op aarde met uw bloedtype — zelfs een identieke tweeling zou u niet kunnen helpen. In 2025 werd bekend dat een onbekende vrouw uit Guadeloupe het zeldzaamste bloedtype ter wereld heeft. Ze is, zover we weten, alleen met haarzelf compatibel. Een medisch fenomeen dat zelfs ervaren hematologen uit Amsterdam en Rotterdam verraste.
Wat is ‘Gwada negatief’?
De bloedgroep van deze 68-jarige vrouw wordt ‘Gwada negatief’ genoemd, naar de lokale bijnaam van het Franse Caribische eiland Guadeloupe — haar thuisbasis. Wetenschappers van het Franse Bloedinstituut (EFS) onthulden deze ontdekking tijdens een presentatie op het Internationale Bloedtransfusiecongres in Milaan.
Het begon allemaal in 2001, tijdens een routinetest in Parijs ter voorbereiding op een operatie. Het laboratorium kon haar bloedgroep destijds niet classificeren; geen enkel systeem of donor matchte. Toentertijd kon DNA-analyse nog geen uitsluitsel geven, maar in 2019 kwamen onderzoekers met nieuwe genoomtechnieken tot een doorbraak — met succes.
Hoe ontstaat zo’n uniek bloedtype?
Uit genetisch onderzoek bleek een mutatie in het PIGZ-gen, essentieel voor de verankering van bepaalde eiwitten op het celoppervlak van rode bloedcellen. Beide ouders van de vrouw droegen dit gemuteerde gen, waardoor hun dochter deze unieke samenstelling erfde. Volgens Thierry Peyrard, bioloog bij EFS: “Deze vrouw is voor zover wij weten de enige ter wereld met deze bloedgroep.” Wetenschappers hebben deze variant inmiddels officieel geregistreerd als bloedgroep nummer 48.
Bloedgroepen: verder dan A, B en O
De meeste Nederlanders kennen de ABO- en Rhesus-systemen van de bloedbank: vier hoofdbloedgroepen en een positief of negatief kenmerk. Toch zijn er wereldwijd 48 erkende bloedgroepsystemen, waarvan de meeste alleen bekend zijn bij specialisten. Gwada negatief werd dus recent aan die lijst toegevoegd.
- ABO-systeem: bepaalt of u antigeen A, B, beide of geen van beide hebt
- Rhesusfactor: is uw bloed ‘positief’ of ‘negatief’
Bloedtransfusie is precisiewerk: een fout zorgt dat uw lichaam direct het vreemde bloed aanvalt. Daarom is het vinden van een donor met een zeldzaam type soms belangrijker dan uw postcode — het gebeurt ook bij bloedbanken als Sanquin dat zeldzame oproepen door het land gaan.
Hoe zeldzaam is zeldzaam?
Gwada negatief is nu officieel erkend, maar het team onderzoekt of er misschien nog meer dragers zijn. De grootste kans op een match is onder inwoners of afstammelingen van Guadeloupe — een regio met een uniek genetisch profiel. bent u dus van Antilliaanse afkomst, dan nodigen onderzoekers u uit om donor te worden: wie weet helpt uw bloed ooit nog iemand met een net zo bijzondere afwijking.
Zeldzaam bloed redt levens
Het belang van zeldzaam bloed blijkt uit talloze verhalen. Zo redde de Australische ‘man met de gouden arm’, James Harrison, miljoenen baby’s dankzij een uniek antilichaam in zijn bloed. Zijn Anti-D-antilichaam wordt nog altijd gebruikt om zwangere vrouwen met Rhesusziekte te behandelen, een aandoening die fataal kan zijn voor pasgeborenen.
Het verhaal van de vrouw uit Guadeloupe is niet alleen een medisch raadsel, maar zet ook de schijnwerpers op het belang van diversiteit onder bloeddonoren. Elke nieuwe bloedgroep betekent dat nóg meer patiënten geholpen kunnen worden in noodgevallen of na operaties.
Waarom dit voor u relevant is
Ook in Nederland krijgen jaarlijks tientallen mensen te horen dat zij een zeldzame bloedgroep hebben. Wist u bijvoorbeeld dat er zelfs in Rotterdam directe zoekacties zijn voor specifieke donors? Het loont om u te laten testen — voor uzelf én een ander. Misschien is dit hét jaar om donor te worden, met een kleine kans op die ene unieke bloedgroep waarmee u levens redt.
