Als u dacht dat de megalodon – die legendarische haai uit films als “The Meg” – écht zo’n monster van formaat was, dan staat u een verrassing te wachten. Een wereldwijd team van wetenschappers, waaronder onderzoekers van de Universiteit van Californië, ontdekte dat deze gigantische haai met zijn 3,6 miljoen jaar oude reputatie eigenlijk slanker was dan tot nu toe werd aangenomen.
De megalodon is de afgelopen eeuwen uitgegroeid tot een icoon – in boeken, films en zelfs op bierviltjes in strandcafés van Scheveningen tot Zandvoort. Dankzij het gebrek aan fossiele resten gingen paleontologen er lang van uit dat deze oeroverlever een gespierd, breed lichaam zou hebben, vergelijkbaar met de witte haai. En ja, volgens sommige schattingen zou hij tot wel 20 meter lang zijn – haast twee stadsbussen aan elkaar.
Toch wijst een nieuwe internationale studie uit dat het tijd is om afscheid te nemen van dat beeld. Door de tanden en wervelkolom van de megalodon te vergelijken met die van de moderne makohaai – die u allicht kent als ‘makreelhaai’ – kwam men tot een opvallende conclusie: de megalodon was vermoedelijk slanker, misschien zelfs langer dan zijn Hollywood-variant.
Nieuwe inzichten uit simpele lessen: tanden en botten vertellen het verhaal
Professor Kenshu Shimada, wiens recente onderzoek in het vaktijdschrift Palaeontologia Electronica verscheen, is daar eerlijk over: “Het was verrassend simpel – het bewijs voor een slanker lichaam lag recht voor onze neus.” Het puzzelstukje viel op z’n plek door tanden en de wervelkolom van de witte haai te leggen naast megalodonfossielen.
Volgens onderzoeker Phillip Sternes was de megalodon “zeker nog steeds een gigantische roofhaai”, maar de resultaten suggereren dat hij niet slechts een uitvergrote versie van onze hedendaagse witte haai was. De mako – berucht snel, scherp en slank – lijkt qua bouw meer op de prehistorische megalodon.
Een andere leefstijl dan altijd gedacht
De nieuwe inzichten veranderen niet alleen het beeld van hoe deze haai eruitzag, maar ook zijn manier van leven. Met een langer, gestroomlijnder lichaam had de megalodon een grotere spijsverteringsbuis nodig. Simpel gezegd: hij at minder vaak. In plaats van continue jacht zou dit roofdier langer zonder voedsel kunnen. Goed nieuws voor al die oude walvispopulaties – één flinke maaltijd, daarna weken geen honger.
- Langere rustpauzes tussen maaltijden – minder ‘jachtstress’ voor oceaanbewoners
- Kans op stabielere prooidierenpopulaties – wie weet liepen oude Nederlandse walvissen toen minder risico!
Sternes schetst het concreet: “Als ik maar af en toe een walvis hoef te eten, blijft de populatie op termijn stabieler.”
Nieuwe denkpaden over uitsterven
De bevindingen zetten ook vraagtekens bij de bekende theorie waarom de megalodon uitstierf. Was het gewoon gebrek aan prooi? Of speelde concurrentie een rol? Sternes denkt dat meerdere factoren speelden: “De opkomst van de witte haai – mogelijk wendbaarder en een slimmere jager – zorgde misschien voor extra concurrentie. Dat kan de ondergang van de megalodon versneld hebben.”
Prehistorie blijft verrassen
Deze wetenschappelijke doorbraak is vermoedelijk slechts het topje van de ijsberg. Professor Shimada vat het mooi samen: “Dit soort mysteries houdt paleontologie – de studie van het prehistorische leven – spannend en razend interessant.”
Dus de volgende keer dat u aan de megalodon denkt, stel hem dan eens voor: slanker, behendiger, op jacht in onze Noordzee – en toch vooral een wonder uit het verleden dat ons nog steeds weet te verrassen.
