In de Larchmont Public Library, een rustige bieb in Westchester County, deed zich deze herfst iets bijzonders voor — een exemplaar van “Youth and Two Other Stories” van Joseph Conrad werd bijna exact 90 jaar te laat teruggebracht. De boete? Vijf euro. Je leest het goed.
Hoe raakt een boek 90 jaar zoek?
Het begint allemaal bij Joanie Morgan uit Virginia, die het boek opduikelde uit de spullen van haar stiefvader. Nadat ze in juli contact opnam met de bibliotheek — en aanvankelijk bijna naar het verkeerde Larchmont belde, want ja, dat heb je in Amerika — stuurde ze het boek eind september netjes terug. Net op tijd voor de bijna-griezelige 90-jaar-aan-de-late-kant-datum van 11 oktober 1933.
9 decennia uitgeleend: een record
Sinds de opening in 1926 heeft de bibliotheek van Larchmont niet eerder zo’n bizar lange uitlening meegemaakt, aldus bibliothecaris Caroline Cunningham. Ze vertelt dat de originele lener, Jimmie Ellis, destijds met zijn gezin om de hoek woonde en vermoedelijk met volle overtuiging zijn kinderen aan het lezen zette — typisch buurtgevoel.
Volgens een handgeschreven brief van Morgan, geciteerd door het lokale nieuwsplatform Patch, was Jimmie een fervent boekenliefhebber én reclamemaker. In 1978 overleed hij, maar zijn liefde voor verhalen leeft nu dus een tikkeltje genant voort in de annalen van de bieb.
Wat kost 90 jaar te laat zijn?
Larchmont rekent gewoonlijk twintig cent boete per dag voor te laat ingeleverde boeken, met een maximum van vijf euro. Na dertig dagen gaat het boek bij het systeem als ‘vermist’ — dan moet je de nieuwprijs betalen. Wordt het boek toch ooit teruggebracht, dan geldt alsnog gewoon het maximumbedrag van die vijf euro. Zelfs als dat pas in 2025 gebeurt.
Het geld zat trouwens níet tussen de bladzijden verstopt — volgens bibliotheekmedewerkers vonden ze dat ook niet zo belangrijk. Dit boek is sowieso al tientallen jaren niet meer op voorraad geweest.
Wat gebeurt er nu met het boek?
Cunningham laat weten dat deze editie, compleet met stempels en vergeelde notitiekaart, niet meer in de roulatie terugkeert. Daar is het verhaal simpelweg te goed voor — ‘Deze houden we als prachtanekdote’, glimlacht ze op haar kenmerkende nuchtere wijze. Echt iets voor de vitrine bij de ingang, naast die lokale wandkaart uit de jaren ‘30.
Boeken vergeten? Je bent niet de enige…
In Larchmont zijn ze inmiddels wel wat gewend. Cunningham, geboren en getogen in het dorp, gebruikt het incident als leerzaam voorbeeld voor leners die schaamrood krijgen bij elk te laat boek. En zoals in zoveel Nederlandse bibliotheken — die zomerleeslijst blijft hardnekkig voor verdwijntrucs zorgen. Misschien dat deze anekdote mensen inspireert om héél even achter de kast te kijken.
Een lesje bibliotheek-etiquette uit Larchmont
- Zorg dat je altijd weet welke bieb je moet hebben — ook in Nederland hebben plaatsen soms knap verwarrende namen!
- Boek kwijt? Terugbrengen loont altijd, want de boete zal je echt niet tot op het bot plukken — maar het verhaal blijft vaak nog generaties rondzoemen.
- En misschien het belangrijkst: een vergeten boek maakt je soms onbedoeld onderdeel van de lokale geschiedenis.
Dus, mocht u nog ergens een gelezen pareltje vinden met een oude stempelkaart — lever ‘m gerust in bij de Alkmaarse, Haagse of, wie weet, de Utrechtse bieb. Want zeg nou zelf: wie wil er niet met zo’n legende in het dorpskrantje staan?
