KEY WEST, Fla. – De ‘groene flits’ van de zon — u heeft er vast ooit over gehoord, en misschien zelfs getwijfeld of het echt bestaat. Lange tijd werd het afgedaan als een sterk verhaal voor bij het kampvuur. Toch is het volgens NASA geen mythe, maar een spectaculair natuurverschijnsel dat ontstaat wanneer het zonlicht bij zonsopkomst of -ondergang op een bijzondere manier door de atmosfeer wordt gebroken.
Ik moet toegeven — zelfs ervaren amateur-astronomen hier in Amsterdam kijken er ieder jaar weer reikhalzend naar uit. Onlangs wist fotograaf Maya Montana vlakbij Key West, Florida zelfs zo’n groene flits vast te leggen net boven de horizon bij zonsondergang. Zulke beelden zijn schaars — en daarom voelen ze een beetje als een jackpot momentje.
Wat veroorzaakt de groene flits?
Het korte groene licht komt doordat groen zonlicht sterker door het aardse luchtpakket wordt gebogen dan rood of oranje. Voor een fractie van een seconde — als de zon bijna helemaal achter de horizon is verdwenen — blijft alleen dat groene randje zichtbaar. Kleine correctie: de zon zelf wordt niet groen! Het is het effect van de lagen in onze dampkring, die als een reuzenprisma werken.
De groene flits zelf zien: wat heeft u nodig?
- Schone horizon: Een dag zonder mist, wolkenbank of die typisch Nederlandse grijzigheid.
- Ver uitzicht: Een locatie waar de horizon scherp afgetekend is — denk aan het strand van Scheveningen, het Markermeer, of zelfs op de boot richting Vlieland.
Uit eigen ervaring: hoe hoger u staat, bijvoorbeeld op een duin of hoog gebouw, hoe meer kans u maakt op een perfecte flits. Maar langs de kust, als het windstil is, heeft u net zo goed geluk.
Zo legt u het moment vast met uw camera
- Zorg voor handmatige instellingen: Zet uw camera op ‘manual’ — liefst met een telelens, zodat u kunt inzoomen op de zonsondergang.
- Gebruik een statief: Iedere trilling kan net het verschil betekenen tussen een wazige en een haarscherpe groene flits.
- Start tijdig met fotograferen: Maak een fotoserie van enkele seconden voor en na zonsondergang.
Leuk weetje: zelfs met moderne smartphones met goede zoom kan het lukken — al blijft een spiegelreflexcamera (DSLR of mirrorless) een streepje voor hebben. Vergeet niet: nooit direct in de zon kijken door een optische zoeker. Gebruik het LCD-scherm of live view!
Wist u dit?
- In Nederland melden waarnemers de groene flits steeds vaker, zeker langs de Noordzeekust rond augustus en september.
- Er bestaat zelfs een ‘dubbele’ variant: een groene én een blauwe flits, maar dat vraagt om perfecte omstandigheden en een flinke dosis geluk.
Wie besluit het te proberen, houdt de KNMI-weerkaart in de gaten — voor een kraakheldere avond is vaak een noordwestelijke wind gunstig. En als het u lukt? Deel uw foto gerust bij de lokale fotoclub, of tag ‘m op Insta (#groeneflitsNL). Zulke momenten mogen gezien worden!
