Vijf jaar na z’n ontstaansmoment wordt Maurizio Cattelan’s “Comedian” — u kent ‘m: een gewone banaan met ducttape op een muur — geveild bij Sotheby’s in New York. En het verwachte opbrengst? Zo’n 1,4 miljoen euro. Ja, u leest het goed.
Maar – wat koopt u daar nu eigenlijk voor? De oorspronkelijke banaan? Zeker niet.
Wie de winnende bieding doet, kan niet verwachten dat Cattelan persoonlijk komt plakken in de woonkamer.
Wat krijgt u dan wel? Een certificaat van echtheid, officieel recht om het werk te tonen én een instructie-aanwijzing hoe het stuk te exposeren. Plus, vanzelfsprekend: een verse banaan en een nieuwe rol ducttape.
Kunst die grenzen verlegt — en troep veroorzaakt
Toen “Comedian” in 2019 op Art Basel Miami werd gepresenteerd, veroorzaakte het wereldwijd opschudding. De Florida kunstbeurs was nog nooit zó verdeeld, de media doken erbovenop. Zelfs de cover van de New York Post werd gesierd door Cattelan’s knalgele creatie.
Volgens David Galperin van Sotheby’s is het werk inmiddels “een icoon die blijft meebewegen met de tijdsgeest.” Toegegeven: het zet je aan het denken over wat kunst écht is — of hoort te zijn.
Hoeveel bananen voor dat geld?
Cattelan maakte oorspronkelijk drie versies van “Comedian” voor Art Basel. De bananen? Gewoon voor minder dan een euro bij de Jumbo om de hoek — herkenbaar, toch? Twee exemplaren werden al verkocht voor ruim €110.000 per stuk. Het derde ging richting het Guggenheim in New York.
In november 2025 is “Comedian” — met kakelverse banaan en gloednieuwe tape — terug uit wereldtournee en hangt hij opnieuw bij Sotheby’s New York, klaar om de hoofdprijs weg te snoepen.
Wat koopt u nu eigenlijk?
Nee, u koopt geen eeuwige banaan. Het fysieke object is vergankelijk — instructies schrijven zelfs voor dat elke paar dagen het fruit vervangen moet worden (koop lokaal, tip!). Het idee, het concept en het recht op herhaling – dat is waar het om draait.
Kunstcritici zijn er duidelijk over: de banaan met tape is niet het werk zelf. Het is juist een prikkel om anders te denken over wat kunst kan of mag zijn.
Auteur Brian C. Nixon noemt het in zijn boek “Schoonheid (en de Banaan)” “een scherpe spiegel voor de grillen van de hedendaagse kunstwereld.”
Soms eet iemand gewoon de kunst op
Tijdens Art Basel 2019 was er letterlijk een moment dat de kunst vijf minuten “verdwenen” was: performancekunstenaar David Datuna at de banaan op. Zijn actie werd prompt “Hungry Artist” genoemd — uiteraard verving men de banaan snel.
Het werk was zó populair dat de curatoren van de beurs het uiteindelijk moesten verwijderen: anders had de bananen-gekte misschien andere kunstwerken beschadigd.
Cattelan: altijd een provocatie
Cattelan — inmiddels berucht in de kunstscene van Amsterdam tot New York — staat bekend als een van de slimste provocateurs van nu. Eerder, in 2016, haalde hij al de krantenkoppen met “America”: een volledig werkend toilet van goud, tijdelijk te bewonderen in Museum Voorlinden.
Mocht u dus binnenkort in het bezit zijn van “Comedian”, weet dan: u koopt geen banaan, maar een stukje moderne kunstgeschiedenis — en een reden tot gesprek, bij ieder kopje koffie.
