Heeft u zich ooit afgevraagd wat er écht allemaal in uw favoriete lekkernijen zit? Zelfs voor iemand die dagelijks met voedingsnieuws werkt — soms schrik ik nog van wat er op ons bord belandt.
Onverwachte toevoegingen: van beverklieren tot haar
Sommige ingrediënten klinken als stadslegendes, maar zijn doodnormaal in de Nederlandse supermarkt. Wist u dat bijvoorbeeld geuren uit de anaalklieren van bevers — castoreum genaamd — al meer dan tachtig jaar gebruikt worden in vanille- en bessensmaken? En het is gewoon veilig bevonden door wetenschappers, ja, zelfs hier in Europa.
Ook wordt kaas vaak gestremd met stremsel uit de maag van jonge kalveren, en is L-cysteïne uit haar de bron voor het extra rijke aroma van veel fastfood broodjes. Vooral beefsmaak? Grote kans dat daar een snufje menselijke of varkenshaar aan te pas kwam.
Vissige bieren en wijn met een bijsmaak
Dat ambachtelijke biertje van de lokale brouwer? In veel gevallen wordt daar isinglass aan toegevoegd — gedroogde vissenblazen die helpen het bier helder te maken. Volgens de NOS doen grote merken in Nederland dit zelden, maar lokaal vind je het sneller terug. Overigens wordt bier en wijn soms ook met diatomeeënaarde gefilterd: gefossiliseerde resten van minuscuul oceaanleven. Klinkt goor, werkt perfect.
Let ook even op: volgens recent onderzoek van de Universiteit van Wageningen bevatten sommige bieren en witte wijnen sporen van arseen — meestal volkomen veilig, maar als u al veel risicoproducten binnenkrijgt, geen slecht idee om soms te switchen. Water uit rivieren rondom Amsterdam of huiswijn van de buurtsuper, alles telt op.
Glans en kleur dankzij insecten
Jelly beans en dropjes met zo’n kenmerkende glans? Grote kans dat ze shellac bevatten, een was afkomstig van de lakschildluis. De felrode kleur van aardbeiyoghurt of M&M’s halen fabrikanten uit de cochenilleluis, levend op cactussen — puur natuur, maar voor veganisten en vegetariërs in Brabant nipt aan de rand.
Tip voor op de markt: ook soms gebruikt voor een extra laagje op glanzend fruit. Vraag de groenteboer gerust naar “vegan glansmiddel”, dat wordt steeds vaker uit aardappelen gewonnen.
Waarom zulke ingrediënten?
Het is een kwestie van geur, uiterlijk én smaakbeleving. Ruim 80% van onze smaakervaring wordt bepaald door geur — zo vertelde een smaakexpert me eens tussen de kaasplanken van De Kaaskamer in Amsterdam. Dus fabrikanten zetten alles uit de kast om onze hersenen voor de gek te houden. Soms voelt het als een culinair raadsel: waar proef je nu écht van?
Hoe ermee omgaan (zonder paniek)?
- Lees etiketten vaker. Nederlandse fabrikanten zijn verplicht zulke toevoegingen te vermelden — soms alleen met E-nummers, dus zoek die gerust even op.
- Let op keurmerken als “vegetarisch”, “vegan” of “halal” als u bepaalde ingrediënten wilt vermijden.
- Bezoek lokale kaas- of biermakers voor transparantie — ze vertellen vaak verrassend open waar hun ingrediënten vandaan komen.
- Accepteer dat complete puurheid lastig is, maar kies slim: voor wie liever geen dierlijke toevoegingen eet, groeit het aanbod elk jaar.
Wist u dit al?
Het scoren van lokale, ambachtelijk gemaakte producten — van de Noord-Hollandse kaasmarkt tot Haagse craftbierwinkels — vergroot de kans dat u weet wat u eet. Maar zelfs daar zit er weleens een exotisch ingrediënt tussen. En zeg nou zelf: alleen een Nederlander weet dat een beetje gekkigheid soms bij het goede leven hoort.
Dus: uw favoriete stroopwafel of ijsje kan onverwachte oorsprong hebben. Maar wie zegt dat een beetje verrassende kennis niet de smaak van 2025 kleurt?
