Vergeet alles wat u weet over traditionele reality-tv. Heel Nederland – en de rest van Europa – is in de ban van Den stora älgvandringen: de iconische livestream uit Zweden waarbij miljoenen kijkers dag en nacht de langzame trek van majestueuze elanden volgen, rechtstreeks vanuit de ruige natuur.
Waarom zijn we zo verslaafd aan elanden tv?
Het idee klinkt misschien bizar – urenlang kijken naar dieren die rustig rivieren oversteken en dwars door besneeuwde bossen struinen. Toch stemden vorig jaar maar liefst 9 miljoen mensen af. Dit jaar ging de stream zelfs een week vroeger live, dankzij een warm voorjaar dat de elanden eerder naar hun zomergebieden stuurde.
De show, liefkozend “het beste van reality-tv” genoemd, is volgens velen hypnotiserend en ronduit rustgevend. Met meer dan 30 camera’s – inclusief nachtzicht – krijgt u een ongefilterd beeld van het Zweedse Hoge Kust-gebied, zonder cutting of gelikte voice-overs. Echt slow tv dus, en dat werkt verrassend goed.
De spanning van… nietsdoen
De charme zit ’m juist in het ontbreken van spektakel. Volgens mediatheoreticus Annette Hill (Jönköping Universiteit) is het precies deze traagheid die zoveel mensen aantrekt: “Er gebeurt geen drama, geen ramp — en dát maakt het juist aantrekkelijk. Het dagelijks leven van de natuur is gewoon prachtig in het moment zelf.”
Kijken tot diep in de nacht
De echte diehards plannen hun leven om de stream heen. De 62-jarige Ulla Malmgren sloeg alvast voorraden koffie en kant-en-klare maaltijden in — slapen kan altijd nog, elanden missen niet. Jonge kijkers doen vrolijk mee: “Ik voel me relaxed… maar als er een eland in beeld komt, kan ik niet eens naar het toilet!” grapt William (20).
Scandinavische slow tv
Het fenomeen slow tv is in Scandinavië al jaren populair. Urenlang kijken naar zalm die tegen de stroom in zwemt, houtblokken die knetteren, of boten die zich langzaam een weg banen door de fjorden. In Zweden, maar ook in Groningen en Friesland zien we nu steeds meer initiatieven waarbij rust en verstilling centraal staan. Misschien omdat het ons helpt weer adem te halen in een wereld vol afleiding?
Toch drama: de oversteek
Dat betekent overigens niet dat er nooit wat gebeurt. De oversteek van de brede Ångermanälven is elk jaar weer spannend — de stroming is verraderlijk, en soms haalt niet elke eland de overkant. SVT houdt zelfs real-time een eland-count bij (vorig jaar 87 migranten!), en stuurt pushberichten zodra de eerste van het seizoen de rivier in stapt.
Meer dan alleen elanden
Regelmatig duiken er niet alleen elanden, maar ook rendieren, steenarenden of een schichtige auerhoen op in de livebeelden. Leuk feitje: volgens de Facebookgroep van de show (meer dan 78.000 leden, sommige Nederlanders!) voelt de trek inmiddels als een soort ‘Super Bowl’ voor natuurliefhebbers.
Zelf een eland spotten?
- Het kan dichter bij huis dan u denkt: Diergaarde Blijdorp en Wildlands Emmen hebben tegenwoordig heuse elandenweides.
- Avontuurlijker? Boek een eco-safari in Dalarna of bij Höga Kusten, waar u samen met lokale gidsen door de bossen trekt op zoek naar sporen.
Meegenieten vanuit huis
Geen vakantieplannen deze lente? Open simpelweg uw laptop, ga naar svtplay.se en geniet gratis van de elandentrek. Beste kijktijd: rond zonsopkomst of juist vlak voor het donker wordt — typisch Scandinavisch, toch?
Zelfs vanaf uw werkplek in Amsterdam, Breda of Leeuwarden is de magie van het Noord-Europese woud plots dichtbij. wie weet, misschien lonkt er een eland naar uw scherm om uw dag op te fleuren. Dit jaar duurt de trek tot begin mei – dus mis het niet.
