Een jonge vrouw uit Litouwen kon maar niet zwanger worden — het bleek te gaan om een zeldzame, maar heftige allergie, zo beschrijft een recent gepubliceerde casus in een medisch tijdschrift. En geloof me, zelfs ervaren huisartsen zouden deze oorzaak zo over het hoofd zien.
De patiënte, 29 jaar, probeerde het vier jaar op de natuurlijke manier en onderging zelfs tweemaal IVF — niets hielp. Haar artsen stonden met hun handen in het haar.
Niet zo gek dat ze zelf begon te twijfelen: ze had immers astma, volop last van schimmels, kattenharen en stof. Zou er een link kunnen zijn met haar kinderwens?
Het spoor van het bloedonderzoek
Een bloedonderzoek bracht aan het licht dat ze veel eosinofielen had — dat zijn die witte bloedcellen die je lijf inzet bij allergieën. En dat was slechts het begin. Ook huidtesten wezen uit dat ze overgevoelig was voor huisstofmijt, pollen, insecten en honden. Gewoon alles waar je in de Randstad eigenlijk niet omheen kunt.
Toch kwam de grootste verrassing toen een specifiek eiwit — Can f 5 uit hondenhuidschilfers en urine — voor problemen bleek te zorgen. Die staat ook al langer op de radar vanwege mogelijke kruisreacties met menselijk sperma. En dat maakte het plaatje ineens compleet.
Seks, niesbuien en een onverwachte ontdekking
De vrouw vertelde haar allergoloog dat ze na onbeschermde seks steevast last kreeg van een verstopte neus en niezen. Dus gingen de artsen verder — mét het sperma van haar partner. En ja hoor: een allergie voor sperma, oftewel Seminal Plasma Hypersensitivity (SPH). Zeldzaam, maar niet onbekend. De Cleveland Clinic meldt dat het een directe, heftige allergische reactie is — niet anders dan een notenallergie of huisdierallergie.
Van jeuk tot kortademigheid — de symptomen op een rij
- Brandend, jeukend en rood gevoel aan vulva of vagina
- Zwelling, galbulten
- Benauwdheid en duizeligheid
- Soms zelfs een anafylactische shock
De standaardoplossing: condooms gebruiken. Maar deze vrouw wilde koste wat kost een kindje met haar partner — dus bleef die route gesloten.
Zwanger worden met SPH — hoe doe je dat?
Hoewel SPH niet direct tot onvruchtbaarheid leidt, maakt het het krijgen van kinderen wel een stuk ingewikkelder. Er zijn wel wat opties:
- Antihistaminica nemen voor de seks
- Ontstekingsremmers na de seks
- Desensibilisatietherapie met verdund zaadplasma — helaas in Litouwen niet beschikbaar
Bij zware allergieën wordt er gekozen voor gewassen sperma (zonder zaadplasma) bij IVF — zo wordt de allergische trigger omzeild. Maar ook dat bracht voor deze vrouw geen succes. En die antihistaminica? Ze werkte voor haar gewoon niet.
Langdurige klachten — en nog steeds geen oplossing
Drie jaar later zat deze vrouw nog steeds met lege handen. De allergische problemen werden zelfs erger: oogirritatie, branderig gevoel aan de vulva. Haar geval werd vorig jaar beschreven in het tijdschrift Frontiers in Medicine.
Overigens bestaat deze allergie al langer dan men denkt. In 1967 werd de eerste casus gepubliceerd — toen een vrouw in het ziekenhuis belandde na “heftige allergische reactie” op seks. Tot eind jaren negentig dacht men dat het fenomeen hooguit honderd vrouwen wereldwijd trof. Maar uit onderzoek van allergoloog Jonathan Bernstein bleek dat bijna 12% van alle gerapporteerde klachten na de seks een SPH is. Inmiddels denkt men dat circa één op de 40.000 mensen ermee te maken krijgt.
Wat betekent dit voor vrouwen met vage klachten?
De onderzoekers geven aan dat het nog steeds lastig is om de precieze relatie tussen SPH en vruchtbaarheid te begrijpen. Bij kinderloosheid worden allergieën zelden als mogelijke oorzaak onderzocht. Volgens de artsen moet dit veranderen: “Deze casus laat zien dat een combinatie van allergieën impact kan hebben op de vruchtbaarheid. Alleen een grondig allergologisch onderzoek biedt dan kans op de juiste behandeling.”
Dus: speelt u al jaren met een onvervulde kinderwens en allergieën op de achtergrond? Vraag uw arts dan om verder te zoeken, eventueel bij een allergoloog — zelfs als u denkt: zou het echt zo bizar kunnen zijn?
