Een bijzondere oogkleur is natuurlijk mooi meegenomen. Maar recent onderzoek uit Leiden laat zien: het zijn vooral de grootte van uw pupillen en de helderheid van uw iris die tellen — zeker als het aankomt op hoe anderen u waarderen én hoe gul ze voor u zijn.
Zien en gezien worden: waarom uw ogen zo belangrijk zijn
Onderzoekers van de Universiteit Leiden ontdekten dat mensen geneigd zijn méér te geven aan anderen met helderdere irissen en grote pupillen. Het klinkt bijna te simpel — maar de wetenschappers zagen het effect keer op keer terug in hun experimenten.
Het onderzoek: aapjes, foto’s en donaties
In twee slimme studies lieten Leidse onderzoekers deelnemers foto’s beoordelen van verschillende niet-menselijke primaten. Op de portretten waren ogen digitaal aangepast: de pupil was eens wijd, dan weer klein; de iris soms licht, dan juist donker.
- In de eerste ronde keken 64 proefpersonen naar 32 verschillende soorten apen, waaronder chimpansees en makaken. Soms straalden hun ogen, soms juist niet.
- Deelnemers gaven aan hoeveel geld ze per portret wilden doneren, én of ze het dier schattig, vriendelijk en aantrekkelijk vonden.
Het resultaat? Meer donaties voor foto’s waar de pupil vergroot was — maar dan wel alléén als de iris er helder uitzag.
Grote pupillen scoren: schattiger én aantrekkelijker
Dieren met grote pupillen werden consequent gezien als schattiger, vriendelijker en aantrekkelijker. Dat effect verdween zodra de iris van het dier donkerder was. typisch hoe subtiele details in de oogopslag emoties oproepen zonder dat we het zelf doorhebben.
Wanneer werkt helderheid echt?
In de tweede studie varieerden de onderzoekers zowel pupilgrootte als helderheid van de iris. Opnieuw: heldere irissen én grote pupillen leverden de hoogste gemiddelde donatie en het meeste enthousiasme op.
- Mensen vonden de apen het vriendelijkst als hun pupillen wijd waren bij een lichte iris.
- Was de pupil klein? Dan daalde de ‘schattigheidsscore’ zelfs als de iris helder was.
Ogen als geldmagneet?
Wat betekent dit voor ons? Het effect lijkt niet alleen bij apen te blijven: eerder onderzoek uit Londen bevestigde dat mensen met grotere, heldere irissen direct aantrekkelijker worden gevonden. In 2025 kiezen zelfs steeds meer mensen voor cosmetische behandelingen om irissen op te fleuren — denk aan de buzz rondom keratopigmentatie bij Nederlandse klinieken in Amsterdam of Rotterdam.
Wetenschappers houden nog een slag om de arm, maar het basisprincipe lijkt kraakhelder: kleine veranderingen in de manier waarop onze ogen eruitzien, beïnvloeden daadwerkelijk gedrag en hoe we elkaar inschatten.
Praktische tips: zo gebruikt u uw oogopslag
- Let bij sollicitatiegesprekken of kennismakingen eens op de belichting: minder schaduw vergroot uw ‘oog-straling’ en open uitstraling.
- Fopleestip: oogcontact waarbij uw pupil lichtjes vergroot is (bijvoorbeeld bij gezelligheid of enthousiasme), werkt vaak sympathiek. Vermijd harde lichtbronnen die uw pupillen doen samentrekken.
- Kunt u het niet laten? Er bestaan speciale irisverhelderende lenzen — check Nederlandse merken als LensOnline voor opties.
Uiteindelijk lijkt schoonheid — en zelfs uw kans op een donatie — toch vooral echt in het oog van de toeschouwer te liggen.
Zoals de onderzoekers het samenvatten: “Kleine aanpassingen in de vorm en uitstraling van de ogen hebben méér invloed op gedrag en gevoel dan u misschien verwacht.” Blijf dus niet alleen naar uzelf kijken, maar let eens op de ogen van anderen: het blijft fascinerend wat iets simpels als licht, kleur en grootte kan doen.
