Na de arrestatie van de vermeende Gilgo Beach-dader Rex Heuermann gingen veel Nederlanders zich onbewust afvragen: zou zoiets ook gewoon bij ons in de straat kunnen gebeuren? Forensisch psychiater Dr. Carole Lieberman deelt enkele opvallende gedragskenmerken die je niet zomaar moet negeren—zeker niet als je waarde hecht aan een veilig gevoel in eigen buurt.
Wie al jaren langs dezelfde voordeuren fietst—zoals in Massapequa Park, de wijk waar Heuermann woonde—durft soms nauwelijks te denken: ‘Heb ik signalen gemist?’ Maar geloof me, zelfs doorgewinterde rechercheurs speuren in het duister. Niemand verwacht dat het kwaad letterlijk achter het tuinhekje schuilt.
Toch zijn er subtiele gedragingen en patronen die, zeker wanneer ze zich opstapelen, reden kunnen zijn om wat alerter te zijn. Dr. Lieberman legt per thema uit waar je op moet letten.
Thuis en omgeving: zo ziet een onheilspellend huis eruit
Een onverzorgd huis is geen zeldzaamheid, maar samen met andere factoren kan het een eerste rode vlag zijn. Bijvoorbeeld wanneer één woning in de straat extreem afwijkt qua sfeer—gordijnen altijd dicht, amper verlichting—of als ouders hun kinderen instinctief uit de buurt houden, juist rond feestdagen als Halloween.
Opvallend gedrag van de bewoner is minstens zo belangrijk. Werk in de tuin bij nacht, vreemde werktijden, of graven als iedereen slaapt? Het gebeurde allemaal bij de verdachte Heuermann. In Nederland zou zoiets misschien extra opvallen op een rijtjeshuis in Amstelveen of Haarlem, waar de meeste buren hun voordeur openzetten voor een praatje.
Denk je: “Hier klopt iets niet, maar ik wil geen paniek zaaien”? Zoek de persoon eens online. U zult verbaasd staan hoeveel informatie een simpele Google-zoektocht oplevert—van oude nieuwsartikelen tot LinkedIn-profielen.
Karakter en relaties: grillige persoonlijkheid en isolement
Volgens Lieberman is een ‘kort lontje’ typerend. Fel reageren, snel agressief of juist volledig kil: het kan erop duiden dat iemand veel te verbergen heeft of constant op z’n hoede is.
Bovendien zijn zulke mensen vaak controlerend. Als iets onverwacht gaat, komt de ware aard naar boven. Op de werkvloer zijn ze bot tegen collega’s of klanten. In hun privéleven hebben ze meestal weinig vrienden en houden ze relaties oppervlakkig—denk aan telkens ontwijken van persoonlijke vragen of vrijwel nooit iets delen over het eigen leven.
Ervaring leert dat deze mensen koste wat kost willen voorkomen dat anderen een compleet beeld van hun leven krijgen. Altijd net genoeg afstand bewaren, zelden spontaan, en als iemand doorspekt blijft doorvragen? Dan stappen ze liever uit het gesprek.
Buren van beroemde misdaden: inspiratie of toeval?
De omgeving kan meer invloed hebben dan u denkt. Sommige mensen raken zelfs ‘geïnspireerd’ door lokale misdaadgeschiedenis. Een vreemde gedachte, maar in dorpen als Volendam of het Gooi weten ze dat lugubere verhalen — hoe klein Nederland ook is — soms lang blijven nazinderen.
Heuermann woonde op amper tien minuten van de beruchte “Amityville Horror”-plek. In de jaren ‘90 vond bij hem om de hoek al een andere spraakmakende misdaad plaats. Zulke gebeurtenissen kunnen als een soort blauwdruk fungeren: “Misschien kan ik het slimmer aanpakken en ontsnappen aan de politie.”
Ook natuurgebieden spelen soms akelig genoeg een rol. In de afgelopen jaren werden in de buurt van Massapequa Park lichamen gevonden die te maken hadden met bendegeweld. De ziekelijke fascinatie voor berucht worden — denk aan een bijnaam als “de Utrechtse Slachter” — kan iemand tot uitzinnige gedachten brengen.
Een opvallend detail: Heuermanns eerste vraag na zijn arrestatie was niet over z’n slachtoffers, maar of hij het nieuws gehaald had. Een ijskoude prioriteit.
Kleine signalen in het openbaar
Wees gerust: niemand verwacht dat je op basis van één ontmoeting alarm slaat. Maar volgens Lieberman zijn er publieke gedragingen waar je wél opmerkzaam op mag zijn.
Valt het je op dat iemand zich vreemd ‘verzonken’ lijkt te staren naar een reclameposter, vooral van een aantrekkelijke vrouw, tot het punt waarop hij de realiteit mist? Dat kan duiden op gevaarlijk dagdromen — en mogelijk het verliezen van zelfcontrole. Maar ook een alledaagse botsing in de Kalverstraat zegt iets: bij lichte, misschien zelfs onschuldige aanraking, kan plotselinge boosheid of afkeer zichtbaar worden.
Sommigen tolereren geen enkele inbreuk op hun persoonlijke ruimte — wacht maar tot je per ongeluk tegen zo iemand aanloopt tijdens Koningsdag. Dat ongecontroleerde temperament is een waarschuwingslampje.
Let tot slot op de lichaamstaal van anderen in hun nabijheid. Zit bijvoorbeeld een vrouw zichtbaar gespannen naast een bepaalde man? Gekruiste armen, afstandelijk gedrag, geen oogcontact—het zijn subtiele signalen. Nederland is tenslotte een nuchter land, maar soms zegt lichaamstaal meer dan duizend woorden.
Doe er wat mee: uw checklist
- Let op vreemde patronen: nachtelijke activiteiten, isolatie & wispelturig gedrag
- Observeer het huis, vooral qua sfeer en onderhouden
- Zoek verdachte buren eens online—Nederlandse registers zijn vaak openbaar
- Volg je onderbuikgevoel: voel je je telkens ongemakkelijk, wees dan extra alert
- Deel je zorgen discreet met buurtgenoten; samen zie je meer
Het doel is niet om iedereen direct te verdenken, maar wél om veilig en oplettend te leven in een samenleving waar we – hopelijk – allemaal gewoon onze fiets in de voortuin laten staan.
