Wetenschappers van de Tianjin Universiteit hebben begin 2025 een bijzondere mijlpaal bereikt: een robot die wordt aangestuurd met behulp van menselijke hersencellen, via een zogenaamde ‘brain-on-a-chip’. Wat ooit sciencefiction leek, gebeurt nu gewoon aan de andere kant van de wereld.
Hoe werkt een brain-on-chip eigenlijk?
Klinkt futuristisch, maar laten we het simpel houden. De onderzoekers kweekten stamcellen die oorspronkelijk bestemd waren om hersencellen te worden. Deze cellen plaatsen ze op een piepklein computertje — denk aan iets ter grootte van een euromunt — dat volgepakt zit met elektroden. Het resultaat: een robothulpje dat signalen uit die mini-hersenen kan ontvangen en omzetten in acties.
de robot voert niet alleen simpele trucjes uit. Het team claimt een ‘open-source intelligent complex informatiesysteem’ te hebben gebouwd. In goed Nederlands: het systeem kan data ontvangen, verwerken en de robot zelfstandig laten bewegen. Zo ontwijkt hij obstakels — pakketjes in de gang bij Picnic herkenden we duidelijk — en grijpt nauwkeurig voorwerpen vast zonder klassieke camera’s, puur op basis van elektrische impulsen en sensorische signalen.
Staat daar nu echt hersenweefsel op zo’n robot?
Het sciencefiction-achtige bolletje bovenop de robot is overigens slechts een showelement. Het ziet er spectaculair uit, maar de echte ‘hersenen’ zitten netjes op hun computerchip verstopt. Gelukkig maar, want anders zou je je bij Albert Heijn nogal verbaasd omdraaien.
En wat kunnen wij hiermee in Nederland?
Los van stoere robotdemonstraties heeft deze technologie serieuze toekomstpotentie. Denk aan medische toepassingen: hersenorganoïde-transplantaties — het vervangen van beschadigd hersenweefsel door zulke gekweekte mini-hersentjes — zijn volgens de onderzoekers een kansrijke route om hersenletsel te herstellen en neurologische verbindingen te repareren.
“Hersenorganoid-transplantaties gelden steeds vaker als veelbelovende methode om hersenfuncties te herstellen, bijvoorbeeld bij ongevallen,” schrijven de wetenschappers. Dit sluit trouwens perfect aan bij het baanbrekende onderzoek van grote techbedrijven als Neuralink, waar Elon Musk een flinke vinger in de pap heeft gehad, gericht op medische chips en neurowetenschap.
Vooruitblik: wat is de impact?
Nu het tempo van innovatie absurd hoog ligt — vooral in landen als China — mogen we verwachten dat deze ontwikkelingen z’n weg vinden naar Europese kennisinstellingen, bijvoorbeeld de TU Delft of het Radboudumc. We staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk, waarin biocomputers niet alleen robots slimmer maken, maar voor echte mensenlevens het verschil kunnen betekenen.
Zodra we zelfstandig denken overbrengen naar machines, krijgen discussies over privacy, ethiek en technologie een hele nieuwe lading. Zolang de robots nog geen koffie kunnen halen bij de Kiosk op Utrecht Centraal, is er volgens mij vooral heel veel te ontdekken.
