Stelt u zich voor: uw darm voelt méér dan u denkt. Uit nieuw onderzoek van Duke University blijkt dat onze dikke darm beschikt over speciale zintuigcellen, neuropoden genaamd — ze werken als smaakpapillen, maar dan voor ons binnenste.
Deze neuropoden ‘proeven’ voedingsstoffen zoals suikers en zelfs de afvalstoffen van bacteriën. Vervolgens sturen ze razendsnel signalen naar uw hersenen. Het resultaat? Uw lichaam helpt bepalen wat u eet, én wanneer het tijd is om te stoppen.
Het verborgen zintuig: wat is de neurobiotische zintuig?
Wetenschappers noemen dit verschijnsel inmiddels de ‘neurobiotische zin’ – een soort zesde, verborgen zintuig. Het klinkt futuristisch, maar het opent nu al deuren voor nieuwe behandelingen tegen obesitas én voor meer inzicht in de invloed van voeding op mentale gezondheid.
Volgens de onderzoekers gebruiken we onze ogen, oren, geur, smaak en aanraking om de wereld te begrijpen — maar dit zintuig doet stilletjes zijn werk in uw buik.
De connectie tussen darmen en hersenen: meer dan alleen buikgevoel
De verbinding tussen darmen en brein wordt al jaren onderzocht. Het is een soort snelweg die spijsvertering, stemming en zelfs algemene gezondheid aanstuurt. En nu weten we: de dikke darm kan via neuropod-cellen de hersenen waarschuwen voor bacteriële indringers.
Vlagelline: de snelle boodschapper uit uw darmflora
Het nieuwste onderzoek, gepubliceerd in Nature in juni 2025, focust op flagelline. Dit is een eiwit dat bepaalde bacteriën gebruiken om te bewegen. Sommige darmbacteriën geven flagelline af terwijl we eten.
Neuropod-cellen herkennen dat via een speciale ‘ontvanger’, receptor TLR5. Daarna sturen ze het signaal — via de nervus vagus, dé snelweg tussen darmen en hersenen — direct richting bovenkamer.
Proef op de som: wat gebeurde er bij muizen?
De onderzoekers voerden muizen een kleine dosis flagelline van de bacterie Salmonella Typhimurium (een bekende boosdoener bij voedselinfecties). De muizen, die eerst nuchter waren gebleven, aten vervolgens minder.
Bij muizen waarbij de TLR5-receptor was ‘uitgeschakeld’, bleef dat effect uit. Ze bleven eten — en werden zwaarder. De hersenen kregen simpelweg geen signaal om te stoppen.
De gedragstest toonde verder geen andere opvallende veranderingen aan.
- TLR5 laat het brein weten: vol is vol
- Blijft dit signaal uit? Dan eet u ongemerkt door
“Als we deze route onderbreken, eten dieren net wat langer door,” aldus Diego Bohórquez, neurowetenschapper aan Duke School of Medicine. Vrij vertaald naar mensen: uw darmen kunnen uw hersenen sturen — zonder dat u het merkt.
Smaakvoorkeuren en het microbioom: suiker of zoetstof?
Bohórquez liet eerder al zien dat neuropod-cellen het verschil herkennen tussen echte suiker en kunstmatige zoetstoffen. Ze schieten die info door naar de hersenen, die vervolgens besluiten waar u zin in krijgt.
Dat geeft voedingsexperts in Nederland weer wat om over na te denken: kiest uw hoofd óf kiest uw buik?
Wat betekent dit voor uw gezondheid in 2025?
Bohórquez denkt dat deze kennis straks een sleutelrol gaat spelen. Wie weet: misschien krijgen we straks gepersonaliseerd voedingsadvies op basis van ons microbioom — of nieuwe behandelingen voor obesitas of psychische klachten, zoals depressie of stress-eten.
De volgende stap? Onderzoeken hoe specifieke diëten de darmflora beïnvloeden, of antibiotica en probiotica uw neurobiotische zintuig kunnen aanspreken, en of andere bacteriestammen in Nederland vergelijkbare signalen geven als Salmonella. Als dit lukt, kunnen we écht snappen hoe onze voeding, microben — én onze hersenen — samenwerken.
Dus: wat kunt u er nu mee?
- Let op verzadiging – soms stuurt uw darm u eerder dan uw hoofd merkt.
- Gevarieerd eten ondersteunt een gezonde flora. Hollandse klassiekers als zuurkool of kefir blijven toppers.
- Luister naar uw lijf bij dieetkeuzes. Heeft u de neiging door te snoepen? Misschien fluistert uw neurobiotisch zintuig wel te zacht.
Dit is zomaar een blokje wetenschappelijke vooruitgang dat straks uw gezondheid in Amsterdam tot Maastricht kan veranderen. een reminder dat uw ‘onderbuikgevoel’ soms letterlijk klopt. En dat is — tussen ons — toch wel handig om te weten.
