Stel je voor: het is volle maan aan de kust van Californië, en ineens is het strand bezaaid met miljoenen zilverkleurige grunions die hun jaarlijkse paringsfestival houden. voor veel locals is dit inmiddels een bekend natuurverschijnsel, maar de ware reden achter deze massale bijeenkomst blijft voor buitenstaanders ronduit bizar.
Wat zijn grunions eigenlijk?
Als u nog nooit van grunions hebt gehoord — geen paniek. Deze kleine vissen, die niet veel langer worden dan twaalf centimeter, komen vooral voor langs de kust van Zuid-Californië en Noord-Baja Californië. Hun uiterlijk doet misschien denken aan sardientjes, maar hun gedrag is allesbehalve doorsnee.
Paringsritueel à la Californisch strand
Tijdens de lente en zomer, met een piek tussen april en juni, maken grunions van het strand hun ‘slaapkamer’. Wanneer de maan haar volle glorie toont en de getijden hoog zijn, wringen vrouwelijke grunions zich zo dicht mogelijk richting het strand. Vervolgens graven ze met hun staart een kuiltje in het natte zand — soms wel tot 3000 eitjes per keer!
Mannen glibberen dan voorbij, bevruchten de eieren, waarna die veilig onder het zand blijven tot het volgende hoge tij ze meeneemt, en de jonge visjes uitkomen. een spectaculair gezicht waar natuurminnende Nederlanders jaloers op kunnen zijn.
Meer dan alleen een toeristische trekpleister
Het jaarlijkse ‘grunion run’ fenomeen is inmiddels uitgegroeid tot lokale folklore. Niet voor niets verrassend dat deze visorgieën zelfs een rol kregen in de Amerikaanse komedie “Don’t Tell Mom the Babysitter’s Dead” uit 1991.
De stranden trekken dan ook tientallen ‘grunion greeters’ — vrijwilligers en amateuronderzoekers die dit spektakel sinds 2002 volgen en hun waarnemingen delen met onderzoekers aan Pepperdine University in Malibu. Zonder hun hulp, zo zeggen biologen als Karen Martin, zouden we weinig weten van deze mysterieuze vissoort. Meer dan vijfduizend mensen hebben inmiddels meegeteld — een typisch Californisch burgerinitiatief.
Hoe tel je vis die niet te vangen is?
Bijzonder aan grunions: je kunt ze niet met netten vangen en ze happen niet op aas. Daardoor is traditioneel onderzoek — zoals tellen vanuit een boot — onmogelijk. Alleen via nachtelang turen over het strand komen wetenschappers te weten hoe het met de populatie gesteld is.
Zorgwekkende trends en bedreigingen
Helaas zijn de vooruitzichten voor de grunions niet onverdeeld positief. Volgens Dianna Porzio van het Californian Department of Fish and Wildlife is het aantal parende grunions in het zuiden van Californië de afgelopen tien jaar flink afgenomen. Oorzaken? Stranderosie, mechanisch onderhoud van de stranden en de gevolgen van klimaatverandering op de temperatuur van de eieren. En dan hebben we het nog niet eens over hongerige vogels, vissers — of mensen die grunions gewoon frituren bij een biertje.
Waarom dit voor u ook interessant is
Dit verhaal bewijst dat klein en onopvallend zeeleven ook beslist iconisch kan zijn. Zeker met onze eigen Waddenkust in Nederland — waar ook unieke natuurfenomenen te zien zijn — loont het soms echt om eens ’s nachts het strand op te gaan.
- Bent u zelf komend voorjaar toevallig aan de Californische kust? Sla dan zeker een grunion run niet over — het wordt zelfs aangeraden door lokale naturisten én biologen.
- Denk eraan: neem geen vissen of eieren mee. Grunion-populaties zijn kwetsbaar en verdienen bescherming.
- Ooit iets vergelijkbaars gezien in Nederland, bijvoorbeeld tijdens de glasaal-trek? Deel vooral uw ervaring met andere natuurliefhebbers!
Dus: houd de maankalender in de gaten, ga een keer op pad, en wie weet ziet u zo’n levende zilveren deken op het strand — in Californië of, wie weet ooit, bij ons in Zandvoort.
