U dacht misschien dat daten in 2025 ingewikkeld was — maar bij onze blauwgestreepte vrienden in de zee kan het échte leven-gevaar betekenen. Nieuw onderzoek laat zien dat mannelijke blauwgestreepte octopussen hun vrouwelijke partners tijdens de paring een krachtig neurotoxine inspuiten. Niet om indruk te maken, wel om te overleven: zo hopen ze te voorkomen dat ze na het liefdesspel direct worden opgegeten.
Bij deze octopussen zijn vrouwtjes doorgaans tweemaal zo groot als de mannetjes. En ja — ze staan erom bekend hun partners na de daad op te eten. In de onderwaterwereld is seksueel kannibalisme bij koppotigen (zoals octopussen) en ook bij spinnen of bidsprinkhanen geen uitzondering.
Een slim staaltje overleving: vergif als liefdesstrategie
De oplossing van het mannetje? De inzet van tetrodotoxine, een extreem krachtig gif — berucht bij vissers en duikers langs de Australische en Indonesische kusten. Dit neurotoxine verlamt het vrouwtje, en wel zo zeer dat ze geen poot meer kan verzetten. Letterlijk: na het bijten stopt ze zelfs met ademhalen, tot wel een uur lang. Het mannetje krijgt zo zijn kans en loopt minder risico op een fatale afloop.
Waarom doet het vrouwtje dit eigenlijk?
Volgens hoofdonderzoeker Wen-Sung Chung (dierkundig neurowetenschapper aan de Universiteit van Queensland) is het voor vrouwelijke octopussen pure noodzaak. Het opeten van het mannetje levert een flinke eiwitboost, precies wat nodig is om eieren te produceren en deze goed uit te broeden. Chung noemt het mannetje zelfs haar “laatste snack”.
Paringswapenwedloop: wie overleeft?
Andere octopussoorten hebben een lange paringsarm — ideaal om afstand te houden en kannibalisme te ontwijken. De blauwgestreepte heeft juist een korte arm: paren betekent noodgedwongen dichtbij komen. Het lijkt werkelijk op een wapenwedloop tussen de seksen, waarbij elke generatie nieuwe trucjes ontwikkelt om overleving en voortplanting veilig te stellen.
Onverwachte vondst: gif voor liefde, niet alleen voor jacht
De blauwgestreepte octopus, amper zo groot als een golfbal (4,5 cm — even groot als een twee-euromunt), is één van de giftigste wezens in Australishe wateren. Meerdere mensen kwamen ertussen leven door hun beet, waarschuwt zelfs het Australisch Museum in Sydney. Toch is het nu pas voor het eerst bewezen dat het dodelijke gif ook bij de paring wordt ingezet.
Hoe verloopt zo’n bijzondere zee-date?
De bioloog Chung en zijn team registreerden het hele paringsproces. Wat bleek: het mannetje nadert het vrouwtje van achteren, bijt haar expres vlakbij de aorta, en injecteert daar het gif. Daarna raakt het vrouwtje volledig verlamd, tot zo’n zestig minuten — genoeg voor het mannetje om zijn taak te volvoeren zonder te worden opgepeuzeld.
Hierna komt het vrouwtje weer bij, weliswaar zwak, maar levend. In de onderzochte groep overleefden alle vrouwtjes de prikkelende ontmoeting; vermoedelijk is bij deze soort een zekere weerstand tegen het gif ontstaan.
Waarom zou u dit willen weten?
- Deze bizarre overlevingstrucs laten zien hoe slim en wreed het leven onder water kan zijn.
- Octopussen zijn lokale publieksfavorieten in het NEMO Science Museum — dus hou deze weetjes paraat voor het volgende schoolreisje of biertafelgesprek.
- Funfact: het is één van de weinige dieren die kenmerkend gedrag vertonen per regio — waar je ook duikt in Zeeland of op de Waddenzee, overal zijn weer eigen paringsrituelen te vinden.
Kortom
De blauwgestreepte octopus toont aan dat seks soms letterlijk over leven en dood gaat. En laten we eerlijk zijn — de natuur verrast ons ieder jaar opnieuw. Mocht u binnenkort op vakantie gaan naar de Australische kust: bewonder deze kleine golfballetjes gerust, maar houd ruim afstand. Vooral in het voorjaar.
