Surimisticks — oftewel ‘krabsticks’ zoals ze bij Albert Heijn of Jumbo in de visschap liggen — zijn jarenlang favoriet geweest in talloze Hollandse salades en sushirollen. maar na het viral gaan van een fabriek-video over de productie ervan zijn veel liefhebbers plots hun eetlust kwijt.
Wat zit er (echt) in zo’n krabstick?
Een recent uitgelekte video uit de grootste surimistick-fabriek ter wereld liet een onthutsend detail zien: echte krab is nergens te bekennen. in plaats daarvan schuiven fabriekmedewerkers grote witte blokken diepvriesvisvlees — ze lijken nog het meest op bakstenen geperste kabeljauw — in reusachtige shredders.
Dit visvlees wordt vermalen, daarna gemixt met zout, eiwit, flinke bulten ijsklonten, wat suiker en plantaardige olie. De massa die zo ontstaat, heeft vooral de kleur van grijze stopverf.
Het productieproces: van vispap tot oranje stick
Na het mixen gaat alles in een grote draaiende trommel — denk het snoepmachinefabriekje uit Roald Dahl’s “Sjakie & de Chocoladefabriek”, maar dan met vis — tot je een gladde, beige brij overhoudt. Niets aan deze massa doet denken aan een verse Noordzeekrab.
Daarna maakt een machine hier lange slierten van, die worden ‘ingepakt’ in die herkenbare oranje buitenlaag. En dat feloranje? Ook surimi, maar dan gekleurd. Het is dezelfde vispasta, alleen dus als camouflagelaag.
Surimisticks zijn trouwens de kameleon onder de nepschaaldieren: met diezelfde pasta worden ook imitatiegarnalen en zelfs ‘paling’ geproduceerd voor sushi of poké bowls. Ben je weleens in Rotterdam of bij een Aziatische supermarkt — herkenbaar aan de geel-oranje verpakking — dan heb je het vast zien liggen.
Waarom eten mensen dit eigenlijk?
- Betaalbaar alternatief voor dure krab
- Makkelijk voor in salades of als snack
- Lange houdbaarheid (want diepvries/voorverpakt)
Je vindt deze sticks niet alleen in sushi, maar ook in Vietnamese pho of zelfs klassieke Russische salade bij je tante in Groningen tijdens Pasen.
Van fabriek tot supermarkt: enorme schaal
Na het vormen worden de sticks luchtdicht verpakt en direct ingevroren. Jaarlijks rollen er in zo’n fabriek tot wel 40.000 ton surimisticks van de band — Nederland is trouwens een grote afzetmarkt. Ook wordt het wereldwijd verscheept naar 37 landen. Best bizar, als je bedenkt dat er eigenlijk nooit krab aan te pas komt.
Wat vinden consumenten?
Onder de video regent het negatieve reacties. “Kijk je deze beelden, dan ben je spontaan genezen van bewerkt voedsel,” meldt iemand op Reddit. Een ander noemt het simpelweg “visfrikadel op een stokje”. Leuke zelfspot: “Het enige natuurlijke ingrediënt wat ik herkende, was het ijs.”
Toch is bewerkt voedsel niets nieuws — van de kipcorn tot aan McRib en zelfs onze eigen boterhamworst. In oktober afgelopen jaar dook er ook al een wereldwijd schandaal op toen beelden van het maken van McDonald’s McRib burger viral gingen. En wie had ooit gedacht dat ‘SPAM’, bekende Amerikaanse lunchworst, eigenlijk staat voor ‘Spiced Ham’?
Moet u nu stoppen met surimisticks?
- Check het etiket: vaak staat ‘surimi’ of ‘imitatiekrab’ juist duidelijk vermeld.
- Zoek naar surimisticks met MSC-keurmerk — dan weet u tenminste waar de vis vandaan komt.
- Liever échte krab? Die is duurder, maar wel te koop bij goede visspecialisten in onder meer Scheveningen of Urk.
Laten we eerlijk zijn — niet alles wat lekker is, is verantwoord. maar na dit kijkje achter de schermen denk ik wel twee keer na voordat ik weer die oranje sticks in m’n Rotterdamse pokébowl bestel.
