Die typische ‘bejaardengeur’? Als u wel eens oma’s kast hebt geopend — herkenbaar: vleugjes mottenballen, nat karton, kelderlucht en oude boeken. We associëren het vaak direct met ouderdom, maar wat is het eigenlijk? En vooral: kunt u er iets tegen doen?
De oorsprong van de ouderenlucht
Volgens longevity-specialist Leslie Kenny, oprichter van Oxford Healthspan, ontstaat deze geur door een proces dat lijkt op ‘roesten’ van onze huidvetten. Dat proces heet lipid-peroxidatie, waarbij vetten (lipiden) op het huidoppervlak oxideren als onze antioxidantenvoorraad slinkt. het beruchtste eindproduct? 2-nonenal — de geur die we vooral bij ouderen herkennen.
Naarmate we ouder worden, vertraagt de huidvernieuwing en daalt onze hormoonspiegel. Hierdoor worden de afbraakproducten van huidvetten steeds minder goed verwijderd. Parfum of extra douchen? Dat helpt nauwelijks — de geur komt van binnenuit en blijft, zelfs als u uw best doet.
Waarom parfums en douchen niet werken
Veel mensen proberen de geur te camoufleren, maar parfums mengen zich meestal met de onderliggende geur en zorgen juist voor een muffe combinatie. Douchen helpt ook amper: de vettige verbindingen zijn hardnekkig en omdat de celvernieuwing stokt, komt de geur snel terug. Tijd dus voor een andere aanpak.
Van binnenuit: het effect van voeding
Kenny raadt een eenvoudige strategie aan: bestrijd de geur van binnenuit. haar geheim: eet meer paddenstoelen! Met name champignons, shiitake en oesterzwammen bevatten een indrukwekkende hoeveelheid ergothioneïne — een krachtig antioxidant dat het ‘roestproces’ van huidvetten remt, nog voordat de geur ontstaat.
Paddenstoelen: superfood voor huid en hersenen
- Ergothioneïne — deze unieke stof uit paddenstoelen beschermt niet alleen tegen huidveroudering, maar lijkt ook de hersenfunctie te ondersteunen. Studies uit Rotterdam en Groningen (2024) laten zien dat mensen die regelmatig paddenstoelen eten, tot 50% minder kans hebben op cognitieve achteruitgang.
- Spermidine — een ander wondermiddel in paddenstoelen: stimuleert ‘autofagie’, het natuurlijke onderhoudssysteem waarbij beschadigde cellen zich vernieuwen. Dat helpt niet alleen bij het behouden van een frisse huid, maar draagt ook bij aan een betere stofwisseling en minder kans op ouderdomsklachten.
Welke soorten zijn het beste?
Hoewel vrijwel alle eetbare paddenstoelen goed zijn, springen shiitake en oesterzwammen eruit qua voedingswaarde. Ze zijn volop te verkrijgen op lokale markten in Amsterdam, Rotterdam of gewoon bij Albert Heijn om de hoek.
Belangrijk: De geur door lipid-peroxidatie wordt veroorzaakt door twee samenspelende factoren — minder hormonen én langzamere celdeling bij het ouder worden. Een dieet dat rijk is aan paddenstoelen pakt beide oorzaken aan.
Praktische tips voor uw boodschappenlijstje
- Voeg gesneden paddenstoelen toe aan roerbakgerechten of salades — kort bakken is al genoeg.
- Probeer eens lokale shiitake (soms zelfs uit de Brabantse kassen!) voor extra voordeel.
- Vervang een deel van uw vlees door champignons: goed voor u én voor het milieu.
Nog meer voordelen van paddenstoelen
Paddenstoelen zijn niet alleen goed tegen de typische geur. Ze zijn rijk aan vitamine D, wat belangrijk is voor uw immuunsysteem — en dat is in Nederland, met onze bewolkte winters, echt geen overbodige luxe. Onderzoek van het UMC Utrecht toont aan dat regelmatig paddenstoelen eten samenhangt met een lager risico op borst- en prostaatkanker.
In Japan en China worden paddenstoelenextracten bijvoorbeeld al sinds jaar en dag ingezet bij kankertherapie, mede dankzij hun positieve werking op het afweersysteem. En wist u dat ze mogelijk zelfs de bloeddruk verlagen en uw botten sterk houden?
Conclusie
De ‘bejaardengeur’ is geen lot — u kunt er veel aan doen. Zet wat vaker paddenstoelen op het menu voor een fris, vitaal gevoel, van binnen én van buiten. Kook ze lokaal, combineer en ontdek nieuwe smaken. Ik vermoed dat u snel verschil ruikt — én merkt in uw algehele fitheid.
