Voor het eerst zijn wilde chimpansees in West-Afrika op camera vastgelegd terwijl ze samen van gefermenteerde (lees: licht alcoholische) Afrikaanse broodvruchten eten. Het gebeurde in het Cantanhez Nationaal Park, dus zeg maar gewoon “ons eigen kleine tropische geheim” – en de beelden zijn ronduit fascinerend.
Onderzoekers van de University of Exeter uit Engeland installeerden een handvol camera’s midden in het park. Met een dosis geluk en een bak geduld wisten ze het bijzondere moment vast te leggen: de chimpansees deelden de vruchten actief met elkaar, niet zomaar ieder voor zich. Dat is opvallend — voedsel wordt bij chimpansees lang niet altijd gedeeld.
Waarom delen ze deze vruchten?
Volgens het onderzoeksteam kan het zijn dat chimpansees alcoholische vruchten op een vergelijkbare manier waarderen als mensen dat doen. De hoofdauteur van het onderzoek, ecoloog Anna Bowland, vertelt dat mensen door alcohol onder andere dopamine en endorfines aanmaken, wat ons blij en ontspannen maakt. De kans is groot dat alcohol een vergelijkbare rol speelt in de sociale dynamiek van deze primaten.
- Binnen menselijke culturen wordt samen drinken vaak gebruikt om sociale banden te versterken — denk aan een gezellig etentje of een borrel bij Zoku Amsterdam.
- Binnen het onderzoek zagen de wetenschappers dat chimpansees soms zelfs hun portie deelden — opvallend!
Waren de apen dronken?
Voordat u denkt aan taferelen uit een slechte comedy: de gefermenteerde broodvruchten bevatten gemiddeld 0,61% alcohol, dus zo’n echt “feestje” werd het niet. Volgens de onderzoekers zou een volwassen chimpansee dus niet snel ladderzat raken. Maar de symbolische waarde van het delen lijkt belangrijker dan de roes zelf.
Een vroege versie van samen tafelen?
Dr. Kimberley Hockings, mede-auteur en onderzoeker aan de Universiteit van Exeter, vindt deze momenten ontzettend waardevol. “Chimpansees zijn niet geneigd om vaak eten te delen. Juist het delen van dit gefermenteerde fruit vertelt ons iets over de evolutionaire wortels van samen eten — misschien zelfs het prille begin van gezamenlijke feestmaaltijden.”
Intussen is nog niet helemaal duidelijk of de chimpansees bewust op zoek gaan naar vruchten die nét een beetje zijn gaan gisten, of dat het toeval is. Wat voor hen geldt als een soort lokale happy hour — daar zal meer onderzoek voor nodig zijn.
Waarom dit belangrijk is
Het onderzoek laat zien dat de wortels van sociaal samen eten én leren borrelen waarschijnlijk dieper liggen dan we dachten. En zeg nou zelf — dat een groep chimpansees ons iets kan leren over hoe en waarom we samen aan tafel schuiven, dat maakt je volgende vrijdagmiddagborrel opeens een stuk interessanter.
